Prawomocny wyrok oznacza, że od zasądzonej decyzji nie przysługuje już odwołanie w zwykłym toku postępowania. Jednocześnie, możliwe staje się egzekwowanie decyzji, np. rozpoczęcie egzekucji komorniczej. Warto zatem wiedzieć, czym dokładnie jest uprawomocnienie wyroku, kiedy następuje, a także jak sprawdzić, czy wyrok stał się już prawomocny.
Co oznacza uprawomocnienie wyroku?
Uprawomocnienie wyroku to moment, w którym decyzja sądu staje się obowiązująca. Co więcej, stronom nie przysługuje już wtedy prawo do odwołania się od decyzji w toku zwykłego postępowania.
W chwili uprawomocnienia wyroku staje się on wiążący zarówno dla stron postępowania, sądu, jak również innych osób i organów powiązanych ze sprawą. Innymi słowy, taka decyzja nabiera mocy prawnej i umożliwia wyegzekwowanie.
Jedynym sposobem na odwołanie się od takiego wyroku jest skorzystanie z nadzwyczajnych środków odwoławczych, w czym pomóc może radca prawny Lublin.
Odwołanie od wyroku
Odwołanie od wyroku to prawo dowolnej ze stron postępowania sądowego do ponownego rozpatrzenia sprawy przez sąd drugiej instancji. Dochodzi do tego w sytuacji, gdy wyrok sądu jest dla osoby odwołującej się od niego niesatysfakcjonujący. Taka możliwość istnieje zarówno w postępowaniu karnym jak i cywilnym.
Taka możliwość to dwuinstancyjność postępowania, która jest jednym z fundamentalnych zasad panujących w polskim sądownictwie. Gwarantuje ją sama Konstytucja.
Kiedy wyrok się uprawomocnia?
Uprawomocnienie następuje w momencie, gdy stronom nie przysługuje już środek odwoławczy lub środek zaskarżenia. O ile strony nie wyczerpały jeszcze wszystkich środków odwoławczych, przysługuje im określony czas na złożenie apelacji.
Na złożenie wniosku o uzasadnienie wyroku mamy siedem dni. To pierwszy krok do wniesienia apelacji. W przypadku wyroku zaocznego mamy na to 14 dni czasu.
Jeśli strona sporu poprosiła o sporządzenie wniosku o uzasadnienie, a sąd wysłał jej taki dokument, to od tego momentu rozpoczyna się termin do wniesienia apelacji. W takiej sytuacji wynosi on czternaście dni od chwili otrzymania od sądu odpisu wyroku wraz z uzasadnieniem.
Jeśli strony nie skorzystają z prawa do apelacji w wyznaczonym terminie, wraz z wygaśnięciem terminu następuje uprawomocnienie się decyzji sądu. Wyjątkiem jest oczywiście sytuacja, w której strony wyczerpały swoje możliwości. Wówczas wyrok uprawomocnia się w praktyce natychmiast w momencie jego wydania.
Termin na wniesienie apelacji może być ponadto wydłużony o tydzień, o ile złożony został wniosek o sporządzenie pisemnego wyroku.
Odrębną zasadę spotkamy także w sądach apelacyjnych w sporach dotyczących długów o wartości przekraczającej 50,000 złotych. Taka decyzja nie jest prawomocna, ale podlega wykonaniu. Przegrana strona może wówczas wnieść skargę kasacyjną. Dobra kancelaria odszkodowawcza Lublin może pomóc swoim klientom w prawidłowym złożeniu skargi kasacyjnej.
Uprawomocnienie wyroku
Prawomocny wyrok w sprawie karnej
Osobną uwagę należy poświęcić kwestii tego, kiedy uprawomocnia się wyrok w sprawie karnej.
W sprawach karnych wyrok jest prawomocny, o ile nie przysługuje w danej sprawie apelacja. Dla spraw w sądzie pierwszej instancji wyrok uprawomocni się już po siedmiu dniach. Wyjątkiem od tego jest sytuacja, w której strona składa wniosek o sporządzenie uzasadnienia wyroku. Najprościej mówiąc, orzeczenie w sprawie karnej staje się prawomocne, gdy:
- upłynie termin do wniesienia apelacji;
- odmówiono przyjęcie środka odwoławczego od strony, a strona nie zaskarżyła tego zarządzenia lub zaskarżyła je, ale zarządzenie podtrzymano w mocy;
- odwołano apelację, a nie istnieją przesłanki do rozpoznania jej pomimo cofnięcia;
- orzeczenie sądu wydano wskutek rozpoznania apelacji, a więc już w drugiej instancji.
Co istotne, prawomocne orzeczenie uniemożliwia przeprowadzenie kolejnego postępowania o ten sam czyn wobec tej samej osoby.
W chwili doręczenia uzasadnienia wyroku strona ma dwa tygodnie na złożenie apelacji do sądu drugiej instancji. Jeżeli tego nie uczyni, a termin czternastu dni upłynie, to wyrok jest prawomocny.
Jeżeli dojdzie do apelacji, to wyrok sądu uprawomocni się wraz z wydaniem wyroku przez sąd wyższej instancji. W sprawie karnej wraz z uprawomocnieniem się wyroku, staje się on wykonalny.
Jak sprawdzić uprawomocnienie wyroku?
Informacje o uprawomocnieniu się wyroku są ogólnodostępne. Wystarczy zadzwonić do Biura Obsługi Interesanta w sądzie, w którym toczyła się sprawa i podać numer sprawy. Pracownik sądu sprawdzi status wyroku i poinformuje nas o tym, czy jest on już prawomocny, czy wpłynęły ewentualne odwołania lub też, ile czasu pozostało do uprawomocnienia się wyroku. Można również złożyć wniosek do Sądu I Instancji lub Sądu II Instancji o poświadczenie prawomocności orzeczenia. Doświadczony prawnik Lublin również może nam pomóc w szybkim rozpoznaniu statusu sprawy.
Rodzaje wyroków
Procedura odwoławcza może się nieco różnić w zależności od rodzaju wyroku wydanego przez sąd. Możemy wymienić trzy rodzaje wyroków: zwykły, zaoczny oraz bez rozprawy. Jak wygląda uprawomocnienie się wyroku w tych trzech przypadkach?
Wyrok zwykły
W przypadku wyroku zwykłego strona ma tydzień na doręczenie wniosku o uzasadnienie wydanego orzeczenia. W momencie otrzymania pisemnego uzasadnienia strona zyskuje możliwość apelacji od wyroku. Apelację można wnieść w przeciągu dwóch tygodni od momentu wydania uzasadnienia. Należy pamiętać, że brak uzasadnienia wyroku uniemożliwia złożenie apelacji.
Wyrok zaoczny
Wyrok zaoczny tym się różni od zwykłego, że nie zawiera uzasadnienia. W sprawie cywilnej wyrok zaoczny zapada wtedy, gdy pozwany nie odpowiada na pozew w wyznaczonym terminie. Nawet wtedy sąd może skierować sprawę na rozprawę. Jeśli pozwany się na niej nie stawi – zapadnie wyrok zaoczny.
Strony postępowania otrzymują pocztą tradycyjną orzeczenie wydane przez sąd. Strona może złożyć sprzeciw od wyroku zaocznego w przeciągu dwóch tygodni od momentu otrzymania i pokwitowania odbioru przesyłki z sądu. Co istotne – strona musi zawrzeć w sprzeciwie to, czemu jego zdaniem pozew jest niesłuszny. Do sprzeciwu powinny być dołączone dowody potwierdzające zasadność sprzeciwu.
Wyrok bez rozprawy
Jeśli istnieje możliwość wyrokowania bez konieczności przesłuchiwania stron na rozprawie, sąd może skorzystać z posiedzenia niejawnego, a zatem, bez rozprawy. Zeznania są składane na piśmie, a zebrany materiał dowodowy umożliwia wydanie wyroku. Podobnie jak w przypadku wyroku zaocznego, strony otrzymają orzeczenie pocztą tradycyjną. Droga odwoławcza wygląda jednak tak samo, jak w przypadku wyroku zwykłego, a zatem, strona ma tydzień od momentu pokwitowania odbioru na złożenie wniosku o wydanie uzasadnienia, a po otrzymaniu uzasadnienia dwa tygodnie na złożenie apelacji.